ATEX Patlamaları Nedir?

ATEX NEDİR?

Patlayıcı ortamın Fransızca tabiri olan “ATmosphere EXplosible” kelimesinin kısaltılmışıdır.

ATEX: Patlayıcı Atmosfer: “Yanıcı maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla temasında tümüyle yanabilen karışım” dır.
ATEX SEMBOLÜ:
ATEX kuralları 1 Mart 1996 tarihinden beri gönüllü bir standart olarak uygulanmakta iken 1 Temmuz 2003 tarihinden itibaren patlayıcı atmosferlerde kullanılmak üzere satılan bütün ürünlerde ATEX onaylı olma ve sembolünü taşıma mecburiyeti getirilmiştir.
1996 yılına kadar her Avrupa ülkesinin ayrı yasa, standart ve yönetmelikleri var idi ve bağlayıcı olan bunlar idi. 1 Temmuz 2003 den itibaren tüm Avrupa ülkeleri tek bir yasa ve standarda kavuşmuştur.

ATEX 94/9/EC – 99/92/EC EC DİREKTİFLERİ:

Bu konuda ATEX 100a ve Atex 137 tabir edilen yeni Avrupa parlamentosu talimatları (directive) yürürlüğe girmiş ve artık herkes ATEX den söz eder olmuş.1996 yılına kadar her Avrupa ülkesinin ayrı yasa, standart ve yönetmelikleri var idi ve bağlayıcı olan bunlar idi. 1 Temmuz 2003 den itibaren tüm Avrupa ülkeleri tek bir yasa ve standarda kavuşmuştur.Bu konuda ATEX 100a ve Atex 137 tabir edilen yeni Avrupa parlamentosu talimatları (directive) yürürlüğe girmiş ve artık herkes ATEX den söz eder olmuş.

ATEX 100a:

Avrupa Parlamentosu 23 Mart 1994 yılında ATEX 100a tabir edilen ve resmi adı “directive 94/9/EC” olan bir talimat yayınlamıştır. Bu talimat ortaklık anlaşmasının 100a maddesine dayanılarak çıkarıldığından ve patlayıcı ortamın Fransızca tabiri olan “atmosphere explosible” kelimesinden kaynaklandığı için ATEX 100a ismi ile anılmaktadır.

ATEX 100a (directive 94/9/EC) patlamaya karşı korumalı teçhizat ve koruyucu sistemlere ilişkin gereksinimler ile temel sağlık ve güvenlik gereksinimlerini belirleyerek açıklığa kavuşturur.
(ATEX-100a – Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat Ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik )

ATEX 137:

Avrupa Parlamentosu Aralık 1999 yılında kullanıcıları kapsayan “directive 99/9/EC” talimatını da yayınlayarak patlayıcı ortam konusundaki son tereddütleri de gidermiş ve böylece Avrupa’da tam bir birlik sağlanmıştır. Bu talimat Ortaklık anlaşmasının 137.nci maddesine dayanılarak çıkarıldığı için ATEX 137 olarak da anılmaktadır. İşyeri güvencesi ve işçi sağlığını kapsayan bu talimat iş verenleri yani kullanıcıları ilgilendirmekte olup 1 Temmuz 2006’ya kadar geçiş süresi tanımış ve bu süre dolmuştur.

ATEX 137, Zone tarifleri gibi patlayıcı ortamlar ile ilgili bir çok teknik hususları da içermektedir.
ATEX137 – Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik)

ÜLKEMİZDE ATEX MEVZUATI:

Bu direktifler gereği ülkemizdeki mevcut yönetmelikler ;

Birinci yönetmeliğimiz ,
Sanayi Bakanlığı tarafından “Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat Ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik (Atex 100a-94/9/EC)” 27.10.2002 tarihinde yürürlüğe girmiş ve 30.12.2006 tarihinde tamamen yenilenmiştir.

İkinci yönetmeliğimiz,
Çalışma Bakanlığı tarafından “Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik (Atex 137-99/92/EC)” ise 30.04.2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.